รางวัลสุรินทราชา เป็นรางวัลเกียรติคุณที่สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทยตั้งขึ้นเพื่อมอบแก่นักแปลและล่ามผู้มีผลงานดีเด่นเผยแพร่เป็นเวลานานและสร้างคุณูปการแก่วงการ สังคม และประเทศชาติ

รางวัลสุรินทราชา ตั้งขึ้นเป็นอนุสรณ์แด่ พระยาสุรินทราชา (นกยูง วิเศษกุล) หรือ “แม่วัน” ซึ่งเป็นบุคคลแรกที่แปลนวนิยายภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทย และเคยทําหน้าทีเป็นล่ามคนสําคัญในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระยาสุรินทราชาเกิดเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2418 มีนามเดิมว่า นกยูง วิเศษกุล เป็นผู้มีความรู้ภาษาอังกฤษและมีปฏิภาณไหวพริบดี เมื่ออายุ เพียง 16 ปี จึงได้รับเลือกให้เป็นล่ามประจําพระองค์ สมเด็จพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่สองแห่งรัสเซีย เมื่อครั้งยังทรงเป็นมกุฎราชกุมาร คราวที่เสด็จฯ เยือนไทย เมื่อ พ.ศ. 2433 ซึงเป็นเหตุให้ผู้ใหญ่นําตัวถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมทั้งได้ตามเสด็จฯ ในโอกาสที่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ เสด็จฯ ไปทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษ ท่านจึงมีโอกาสศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษในช่วงนี้ด้วย

ท่านมีชื่อเสียงในวงการประพันธ์ เนื่องจากใช้นามปากกา “แม่วัน” แปลนวนิยายเรื่อง Vendetta ของ Marie Corelli เป็นภาษาไทย ชื่อ ความพยาบาท ลงพิมพ์ในหนังสือ ลักวิทยา ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2444 นับเป็นนวนิยายแปลเรื่องแรกในเมืองไทยและโด่งดังแพร่หลายเรือยมาจนปัจจุบัน มีการพิมพ์รวมเล่มหลายครัง รวมทั้งเป็นจุดเริ่มต้นให้เกิดนวนิยายไทยเรื่องแรกคือ ความไม่พยาบาท ซึงหลวงวิลาศปริวัตร (“นายสําราญ” – “ครูเหลี่ยม”) เป็นผู้ประพันธ์ วรรณกรรมสองเรื่องนี้ทําให้งานเขียนประเภทนวนิยายได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางในสังคมไทย